ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Αξιότιμη Κυρία Υπουργέ,

Ως μαθήτριες της Β' Λυκείου ενός Ελληνικού Δημόσιου σχολείου προβληματιζόμενες για την Παιδεία στην χώρα μας, απευθυνόμαστε σε εσάς ως το πιο αρμόδιο πρόσωπο για το ζήτημα αυτό. Αφορμή για το γράμμα μας στάθηκαν οι πρώτες καταλήψεις σε δημόσια σχολεία. Οι καταλήψεις αυτές επαναφέρουν κάθε χρόνο στο προσκήνιο τον προβληματισμό για το μέλλον της Παιδείας, καθώς ανάμεσα σε ανούσια αιτήματα (π.χ. οι γνωστές στρογγυλές και όχι τετράγωνες τυρόπιτες) διακρίνονται και ουσιώδη (αύξηση δαπανών για την Εκπαίδευση, καθηγητές, διανομή βιβλίων, σχολικά κτήρια). Όμως, ακόμα και αν αυτά τα αιτήματα αποτελούν μια πρόφαση για το κλείσιμο των σχολείων, τίθεται ένα πολύ σημαντικό ερώτημα: Τι είναι αυτό που κάνει τους μαθητές να απαρνούνται το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα και ποια τελικά είναι τα Προβλήματα της Παιδείας στην χώρα μας;

Ένα πρόβλημα που παρατηρείται στα περισσότερα σχολεία είναι η έλλειψη βασικών υλικοτεχνικών υποδομών. Σίγουρα θα γνωρίζετε ότι υπάρχουν σχολεία από τα οποία απουσιάζουν αντικείμενα σημαντικά, όπως σύγχρονοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και εύχρηστα φωτοτυπικά μηχανήματα. Ακόμα, εκτός από τις κλασικές ελλείψεις σε βιβλία που παρατηρούνται στην αρχή κάθε χρονιάς (φέτος για παράδειγμα το βιβλίο της "Αντιγόνης" ήρθε μετά τις 15 Οκτωβρίου, σε πολλά σχολεία ένας προτζέκτορας σε κάθε τάξη αποτελεί ανέφικτο όνειρο, ενώ συχνά δεν υπάρχει ούτε καν γυμναστήριο, άνετα εργαστήρια φυσικής και χημείας, αίθουσα πληροφορικής ή σχολική βιβλιοθήκη. Χωρίς όμως τα απαραίτητα εκπαιδευτικά εργαλεία, το μάθημα αναγκαστικά γίνεται βαρετό και αδυνατεί να τραβήξει το ενδιαφέρον του μαθητή. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι ζούμε την εποχή της πληροφορικής και των Νέων Τεχνολογιών, γεγονός που δημιουργεί υψηλές προσδοκίες σε όλους τους τομείς. Ελλείψει υποδομών, το σχολείο δεν συμβαδίζει με τις προόδους της τεχνολογίας και κατά συνέπεια απαξιώνεται στα μάτια της κοινής γνώμης.

Το γεγονός αυτό, ότι δηλαδή το σχολείο έχει πάψει να συμβαδίζει με τις αλματώδεις προόδους της τεχνολογίας αποτελεί και από μόνο του ένα ξεχωριστό πρόβλημα. Τα μαθήματα, τα οποία διδάσκονται βάσει παρωχημένων βιβλίων, δεν καλλιεργούν την κριτική ικανότητα των παιδιών. Έτσι οι μαθητές στέκονται αμήχανοι μπροστά στις καινούριες πληροφορίες, ανίκανοι να τις επεξεργαστούν ασκώντας την αφαιρετική τους ικανότητα. Αυτή η παθητικότητα των μαθητών που διαιωνίζεται από τα σημερινά πρότυπα διδασκαλίας δεν πρέπει να περνάει απαρατήρητη, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να αποφοιτούν γενιές μαθητών που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες της κοινωνίας. Μαθητές δηλαδή που να μην έχουν μάθει να αποφασίζουν συλλογικά, να αναπτύσσουν την προσωπικότητα τους και να αποδέχονται την διαφορετικότητα.

Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα ακόμα βασικό πρόβλημα, το οποίο αποτελεί και αιτία πολλών άλλων προβλημάτων. Πρόκειται για την έλλειψη δημόσιων δαπανών για την Παιδεία. Γνωρίζετε σίγουρα καλύτερα από εμάς ότι οι δαπάνες για την Παιδεία στην Ελλάδα βρίσκονται στο 3,5% του Α.Ε.Π. τη στιγμή που ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 5% και χώρες όπως η Δανία. η Ισλανδία και η Σουηδία δαπανούν το 8,4%, 7,6% και 7,4% αντίστοιχα. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να ανανεωθεί ο τρόπος προσέγγισης της Παιδείας, εάν το Κράτος αντί να δίνει όσα χρήματα θα έπρεπε, προτιμά να κατέχει την πρώτη θέση ανάμεσα στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά τις δαπάνες για αμυντικό εξοπλισμό;

Παρόλα αυτά, δεν λύνονται όλα τα προβλήματα της παιδείας μόνο με την επαρκή χρηματοδότηση. Ερευνώντας την κατάσταση ύστερα από την πρόσφατη ανάληψη των καθηκόντων σας, ίσως έχετε καταλήξει και εσείς στο συμπέρασμα ότι η κρίση που περνά η Παιδεία στις μέρες μας οφείλεται και στο, εξαρχής λάθος, περιεχόμενό της. Με αυτή την φράση εννοούμε ότι η Παιδεία, όπως προβλέπεται από το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα, αποτελεί τροχοπέδη για την πραγματική μάθηση σε δύο τομείς. Από την μία, αν και η έννοια της διά βίου μάθησης αποτελεί αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα, η επικρατούσα αντίληψη είναι ότι ο μαθητής μαθαίνει στο σχολείο και μόνο στο σχολείο. Αντί για πολύτιμος καθοδηγητής του παιδιού, ο καθηγητής, εντός ή εκτός σχολείου, εμφανίζεται και αντιμετωπίζεται ως μοναδική πηγή γνώσης για την ειδικότητά του, με αποτέλεσμα ο μαθητής να πιστεύει ότι δεν μπορεί να μάθει μόνος του. Από την άλλη, ο τρόπος με τον οποίο είναι διαμορφωμένη η σχολική πραγματικότητα κάθε άλλο παρά διευκολύνει τον μαθητή. Εύκολα καταλαβαίνετε ότι, με 18 μαθήματα (πολλά από τα οποία είναι απαρχαιωμένα), 35 ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα, για να μην αναφερθούμε στις ώρες μελέτης στο σπίτι και μία υπέρογκη ύλη που πρέπει να καλυφθεί, ο μαθητής αισθάνεται ότι καταπιέζεται και ότι για να ασχολείται με τα μαθήματα δεν μπορεί και δεν πρέπει να ασχοληθεί με τίποτα άλλο. Πολλές φορές μάλιστα, αισθάνεται θυμωμένος με αυτή την κατάσταση στην οποία έχει βρεθεί και δεν μπορεί να ξεφύγει, νιώθοντας το σχολείο ως φυλακή.

Σε αυτά προστίθεται και ένα άλλο πολύ θλιβερό γεγονός, που αποτελεί κοινή παραδοχή και αποδοχή. Όπως καταλαβαίνετε, αναφερόμαστε στο ότι πλέον μοναδικός σκοπός του Λυκείου θεωρείται η εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μεγάλη, αν όχι μοναδική βάση δίνεται στις γνώσεις εκείνες που θα βοηθήσουν τον μαθητή στις Πανελλήνιες Εξετάσεις. Γνωρίζουμε βέβαια και εμείς, όπως και οι περισσότεροι, ότι ο τρόπος εισαγωγής πρόκειται να αλλάξει και ελπίζουμε ότι έτσι το πρόβλημα αυτό θα αμβλυνθεί. Πιστεύουμε όμως πως πρέπει να δοθεί έμφαση στο ότι, παρόλα αυτά, το σχολείο θεωρείται χώρος χωρίς νόημα, που δεν προσφέρει ούτε καν τις γνώσεις που θα χρειαστούν στην αγορά εργασίας αλλά και στην μτετέπειτα ζωή του μαθητή γενικότερα.

Ολοκληρώνοντας την επιστολή μας θα θέλαμε να επιστήσουμε την προσοχή σας σε ένα ακόμα καίριο πρόβλημα στον χώρο της Παιδείας. Αναφερόμαστε στην γενική έλλειψη εμπιστοσύνης προς το εκπαιδευτικό σύστημα. Η ανύπαρκτη αξιολόγηση των καθηγητών, των οποίων η άγνοια και η αδιαφορία ή κάποτε και η ανικανότητα οδηγούν τους μαθητές σε τέλμα όπως και η έλλειψη κάθε είδους αξιολόγησης της δουλειάς τους, έχει επιφέρει όχι μόνο στους άμεσα ενδιαφερόμενους αλλά και σε όλη την κοινωνία μία αίσθηση απαξίωσης του συστήματος. Εξάλλου, ενόσω οι παρατυπίες διαιωνίζονται, όλο και περισσότεροι θεωρούν το ζήτημα «χαμένη υπόθεση» και στρέφονται σε φροντιστήρια, ιδιαίτερα και άλλες πηγές μάθησης. Κατανοείτε όμως, πιστεύουμε, και εσείς ότι με αυτόν τον τρόπο η Παιδεία, που τόσο διαφημίζεται ως δωρεάν, καταλήγει υπόθεση ακριβή, έως και αβάσταχτη για κάποιες οικογένειες.

Είμαστε σίγουρες, κυρία Υπουργέ, πως θα κάνετε ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό για να δοθεί μια λύση στα προβλήματα που ταλαιπωρούν την εκπαίδευση στη χώρα μας. Περιμένουμε να δούμε σύντομα τα αποτελέσματα της δουλειάς σας, τα οποία ευελπιστούμε ότι θα είναι αντάξια των προσδοκιών που δημιουργήσατε. Μόνο με την δική σας βοήθεια η Παιδεία θα καταφέρει να αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα του κράτους και των πολιτών.

Με εκτίμηση,

 

Άννα Μηλιώνη, Κωνσταντίνα Νικολάου

 

μαθήτριες του Β3

του Πειραματικού Γενικού Λυκείου

της Βαρβακείου Σχολής

ΥΓ. Αξίζει να δείτε το παρακάτω βίντεο και θα καταλάβετε πώς νιώθουμε! http://www.greektube.org/content/view/51159/2/